|
|
ผักกุ่ม
|
|
| กุ่มน้ำ (ทั่วไป) (กัญจนา ดีวิเศษ และคณะ, ผู้รวบรวม, 2542, 19) ผักกุ่ม (ภาคเหนือ) | |
|
| ต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ สูง 4-20 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 40 ซม. แผ่กิ่งก้านสาขาและผลัดใบ ลักษณะลำต้นคล้ายต้นก้ามปูแผ่พุ่มกว้าง เปลือกต้นสีขาวหม่นๆ และหนา
ใบ เป็นช่อช่อหนึ่งใบแตกออกเป็นใบย่อย 3 ใบ รูปหอกกว้าง 1-6 ซม. ยาว 5-20 ซม. ก้านใบยาว 4-14 ซม. เช่นเดียวกับกุ่มบกแต่ใบแคบกว่า ปลายใบเรียวแหลมโคนใบสอบแคบ เนื้อใบค่อนข้างหนามันคล้ายแผ่นหนัง เส้นกลางใบมีสีค่อนข้างแดง ผิวใบด้านล่างมีละอองสีเทาปกคลุมอยู่
ผล ผลกลมรีหรือรูปไข่กลับ ยาว 5-8 ซม. เปลือกหนา 4-5 ซม. มีสะเก็ดบางๆ เมื่อสุกสีเทาอมขาวเปลือกแข็งและมีขุยเล็กๆ โดยรอบและมีกลิ่นหอม ภายในผลมีเนื้อแน่นและมีเมล็ดแทรกกระจายอยู่ภายใน
เมล็ด เมล็ดกลมหรือรูปเกือกม้ายาว 6-9 มม. หนา 2-3 มม. สีน้ำตาลเข้ม
ดอก ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ดอกอ่อนสีเขียวและค่อยๆ กลายเป็นสีขาวหรือขาวอมเหลือง ช่อดอกยาว 10-16 ซม. มี 20-100 ดอก ก้านดอกยาว 4-7 ซม. กลีบรองดอกรูปไข่ปลายแหลม กลีบดอกค่อนข้างกลมรูปรีปลายมน กลีบดอกกว้าง 1.5-2 ซม. ยาว 1.5-3 ซม. เกสรตัวผู้สีม่วงมี 15-25 อัน ยอดเกสร ตัวเมียสีม่วงเข้มก้านชูรังไข่ ยาว 3.5-5.5 ซม. ก่อนออกดอกจะผลัดใบและผลิตดอกพร้อมกับผลิตใบใหม่ เมื่อแรกดอกบานสีขาวแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ(กัญจนา ดีวิเศษ และคณะ, ผู้รวบรวม, 2542, 19)
| |
|
|
ไม่มีข้อมูลทางโภชนาการ
ข้อมูลทางอาหาร ชาวล้านนานิยมนำมาดองแล้วนำมาปรุงอาหารประเภทยำ เรียกว่า ยำผักกุ่มดอง |
ใบผักกุ่มมีรสขม สรรพคุณ ขับเหงื่อ แก้ไข้ เจริญอาหาร ระบายขับพยาธิ (กัญจนา ดีวิเศษ และคณะ, ผู้รวบรวม, 2542, 19) | |
|
| ฤดูหนาว | |
|
|
|
|
กัญจนา ดีวิเศษ และคณะ, ผู้รวบรวม. (2548). ผักพื้นบ้านภาคเหนือ. เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ บรรณาธิการ. พิมพ์ครั้งที่ 2. นนทบุรี: ศูนย์พัฒนาตำราการแพทย์แผนไทย. | |
|
|
|
|
|