|
|
ส้มโอ
|
|
| บ่าโอ มะโอ (ภาคเหนือ) ลีมาบาลี (มลายู-ยะลา) สังอู (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) โกร้ยตะลอง (เขมร) อิ๋ว (จีน) (กรมส่งเสริมการเกษตร, 2550) | |
|
| ต้น ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 10 เมตร ลำต้นแข็งแรงเปลือกสีน้ำตาลอมเหลือง เรือนยอดไม่แน่นอนแตกกิ่งมาก กิ่งของส้มโอมักจะไม่ตรง เนื่องจากจะแตกแขนงในช่วงสั้น
ใบ ใบเดี่ยวมีค่อนข้างขนาดใหญ่รูปมนรี ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย พื้นใบสีเขียวและมัน ตรงก้านใบมีส่วนที่แผ่ออกเป็นปีกรูปคล้ายหัว ขนาดของใบกว้างประมาณ 2.5-10 เซนติเมตร ยาว 10-15 เซนติเมตร
ดอก ดอกเดี่ยวหรือออกเป็นกลุ่ม ออกดอกตามบริเวณง่ามใบหรือบริเวณปลายยอด เป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอกสีขาว 5 กลีบ ปลายกลีบมน มีเกสร 20-25 อัน
ผล เป็นชนิดเบอร์รี่หรือลูกกลมๆ โตและตรงหัวของผลจะนูนขึ้นเป็นกระจุก เปลือกผลมีต่อมน้ำมันกระจายอยู่ทั่วไปตามผิวผล ผลยาวประมาณ 5-7 นิ้ว เนื้อในสีขาว สีชมพูและสีครีม มีรสหวานหรือเปรี้ยว เมล็ดมีจำนวนมากสีน้ำตาลออกเหลือง (กรมส่งเสริมการเกษตร, 2550)
| |
|
|
มีคาร์โบไฮเดรตไขมัน โปรตีน เส้นใย แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี ไนอาซิน
ส้มโอ 100 กรัม ให้พลังงานแก่ร่างกาย 41 กิโลแคลอรี ประกอบด้วย ไขมัน 0.4 กรัม คาร์โบไฮเดรต 8.8 กรัม โปรตีน 0.5 กรัม เส้นใย 0.7 กรัม แคลเซียม 9 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 21 มิลลิกรัม เหล็กมีน้อยมาก วิตามินเอ 26 ไมโครกรัม วิตามินบี 1 0.07 มิลลิกรัม วิตามินบี 2 0.02 มิลลิกรัม วิตามินซี 60 มิลลิกรัม ไนอาซิน 0.4 มิลลิกรัม (ปรียา ไตรรัตน์ณรงค์, 2547, 210)
ข้อมูลทางอาหาร เนื้อส้มโอ นำมาทำนำผลไม้ ดื่มแก้กระหาย นำมาผสมกับน้เชื่อม ทำส้มโอลอยแก้ว ทำยำส้มโอ ชาวล้านนา นิยมนำส้มโอมาทำอาหารประเภท เรียกว่าตำส้มโอ หรือตำบ่าโอ |
ใบ แก้ท้องอืดแน่เฟ้อ ตำพอกแก้ปวดศรีษะ
ดอก ขับเสมหะ ขับลม
เปลือกลูก ขับเสมหะ แก้แน่จุกเสียด แก้ไส้เลือน ต้มอาบแก้คัน
ผิวเปลือก ปรุงยาหอม แก้ลมวิงเวียน หน้ามืดตาลาย แก้จุกเสียดแน่นเฟ้อ
เมล็ด แก้ปวดท้อง
เนื้อลูก แก้เสมหะ บำรุงโลหิต ทำให้ชุ่มคอ (ผักพื้นบ้าน อาหารไทย, 2548, 248)
(วุฒิ วุฒิธรรมเวช, 2540, 424)
| |
|
|
|
|
|
|
กรมส่งเสริมการเกษตร. (2550). ผักพื้นบ้าน. ค้นวันที่ 10 มิถุนายน 2550 จากhttp://singburi.doae.go.th/acri ปรียา ไตรรัตน์ณรงค์. (2547). คัมภีร์ แพทย์สมุนไพร ผลไม้ สมุนไพรและพืชผักสวนครัว. กรุงเทพฯ: One World. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. (2540). สารานุกรมสมุนไพร: รวมหลักเภสัชกรรมไทย. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
| |
|
|
|
|
|