 |
พันเอกพระยาศรีวิสารวาจาในวันเปิดภาคเรียน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
พันเอกพระยาศรีวิสารวาจา อธิการบดีคนแรกของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
พันเอกพระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล) เกิดเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2439 เป็นบุตรคนที่ 7 ของนายอุ่นตุ้ย และ นางทองคำ ฮุนตระกูล เจริญวัยขึ้นในบ้านของคุณตาคุณยาย คือ นายปิน และนางหุ่น จันตระกูล ผู้เป็นเจ้าของตลาดน้อย ต่อมาได้กลับไปอยู่กับบิดามารดา ณ ตึกซุยโห เชิงสะพานพิทมเสถียร เมื่ออายุได้ 7 ปี บิดาก็ถึงแก่กรรมลง มารดาและพี่ชายใหญ่ 2 คนได้รับหน้าที่ปกครองและดูแลท่านเจ้าคุณต่อมาเป็นอย่างดี ได้ให้เข้ารับการศึกษาในโรงเรียนอัสสัมชัญตั้งแต่ พ.ศ. 2447-2454 เป็นนักเรียนเลขประจำตัวที่ 1679 ท่านเจ้าคุณเรียนจบชั้น 6 เมื่ออายุได้ 15 ปี มารดาและพี่ชายก็ได้ส่งไปศึกษาต่อในประเทศอังกฤษโดยทุนส่วนตัว เมื่อแรกไปถึงกรุงลอนดอนได้เข้าศึกษาในโรงเรียนอินเตอร์เนชัลแนล คอลเลช (The International College) เป็นเวลา 1 ปี โดยอยู่ในความปกครองของนายห้าง ฮัสกี้ แอนด์ ปิกเกอริง (Messrs. Hasche and Pickering) ผู้เป็นเอเย่นต์ของห้างฮุนซุยโห ในปี พ.ศ. 2455 นายบริกเฮ้าส์ (Mr. Samuel Brighouse) ทนายความประจำห้างได้กลับไปบ้านในประเทศอังกฤษ จึงได้เป็นธุระจัดการให้ย้ายจากโรงเรียนเดิมเข้าศึกษาในชั้นสูงของโรงเรียนดัลลิช (Dulwich College) ตามคำขอร้องของผู้ปกครองทางบ้าน และในปีสุดท้ายของการศึกษาที่โรงเรียนแห่งนี้ ทางโรงเรียนได้จารึกชื่อของท่านเจ้าคุณเป็นอักษรตัวทองในหอประชุมของโรงเรียนว่า T.L. Hoon ทั้งนี้ เพื่อเป็นเกียรติในฐานะที่ท่านเจ้าคุณเป็นนักเรียนที่จบได้เป็นที่ 1 ตลอดระยะเวลาที่ทำการศึกษาที่โรงเรียนนี้มา ในปี พ.ศ. 2459 ทางโรงเรียนได้ส่งท่านเจ้าคุณเข้าแข่งขันชิงทุนเข้าศึกษาในมหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด พร้อมกับนักเรียนชาวอังกฤษอีก 2 คน ปรากฏว่าได้ทุนั้ง 3 คน ตัวท่านเจ้าคุณเองได้รับทุนของวิทยาลัยลินคอล์น (Lincoln College, Oxford University) ปีละ 50 ปอนด์ เป็นเวลา 4 ปี
ในปี พ.ศ. 2462 ท่านเจ้าคุณสอบได้ปริญญา B.A. ของมหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ดโดยได้เกียรตินิยมอันดับ 1 (School of Jurisprudence)
ในปี พ.ศ. 2463 ได้รับเกียรตินิยมอันดับ 2 ในการสอบเพื่อรับปริญญา B.C.L. ของมหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด และในปลายปีนั้นเอง ท่านได้สอบผ่านภาคสุดท้ายของการสอบเนติบัณฑิต โดยได้รับเกียรตินิยมอันดับ 2 เช่นกัน (English Barrister at Law Middle Temple) ทั้งนี้ โดยท่านเจ้าคุณมีเวลาเตรียมสอบเพียงเดือนเดียวเท่านั้น
ในปี พ.ศ. 2463-2464 ท่านได้ฝึกงานในด้านกฎหมายกับ เซอร์ ฮิว เฟรเซอร์ (Sir Hugh Fraser) ในกรุงลอนดอน และในปี พ.ศ. 2464 ท่านได้เริ่มเข้ารับราชการเป็นเลขานุการตรีในสถานฑูตไทย ณ กรุงปารีส โดยไม่ได้กลับมาประเทศไทยก่อนเลย ซึ่งขณะนั้นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์ กฤดากร เป็นอัครราชฑูต
ในปี พ.ศ. 2466 ท่านเจ้าคุณได้กลับไปรับปริญญา B.C.L. และปริญญา M.A. จากมหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด เพราะตามกฎของมหาวิทยาลัยนั้น ผู้ที่สอบได้ปริญญานี้จะได้รับปริญญาก็ต่อเมื่อมีชื่อเป็นนักศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยแล้วเป็นเวลามากกว่า 7 ปี
ในปี พ.ศ. 2467 ท่านเจ้าคุณได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น หลวงศรีวิสารวาจา ในขณะรับราชการอยู่ ณ กรุงปารีส แล้วจึงได้ย้ายกลับมารับราชการในกรุงเทพมหานคร ในปีต่อมาได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาศรีวิสารวาจา และในปี พ.ศ. 2471 ท่านได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น มหาอำมาตย์ศรี พระยาศรีวิสารวาจา และเข้ารับตำแหน่งปลัดทูลฉลองในกระทรวงการต่างประเทศ เมื่ออายุเพียง 32 ปี เท่านั้น
หลังจากการเปลี่ยนแปลงการปกครองในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ท่านเจ้าคุณได้รับแต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ในคณะรัฐบาลชุดแรกของการปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยมีพระยามโนปกรณ์นิติธาดาเป็นนายกรัฐมนตรี คณะรัฐบาลชุดนี้มีอายุเพียง 361 วัน ต่อจากนั้น ท่านได้ออกจากราชการมาทำงานส่วนตัวโดยร่วมกับพระยาเทพวิทุร และพระยาหริศจันทรสุวิท ตั้งสำนักงานทนายความขึ้นใช้ชื่อว่า เทพศรีหริศ ดำเนินกิจการทนายความมาจนถึงปี พ.ศ. 2489 จึงได้กลับมาสู่วงการการเมืองอีกครั้งหนึ่ง จนถึงปี พ.ศ. 2495 จึงได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้เป็นองคมนตรีซึ่งเป็นตำแหน่งที่ท่านเจ้าคุณมีความชื่นชมและภาคภูมิใจเป็นอันมาก แม้ว่าต่อมาจะได้กราบถวายบังคมลา (โดยถูกยืมตัว) มาดำรงตำแหน่งประธานที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี เพื่อรับใช้ประเทศชาติในอีกด้านหนึ่งก็ตาม ท่านเจ้าคุณก็ยังได้รับพระมหากรุณาธิคุณต่อมาอยู่ดังเดิมจนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต
ประวัติการทำงานและตำแหน่งสำคัญ
เม.ย. 2464 ก.พ. 2468 เลขานุการตรี สถานฑูตไทย กรุงปารีส
พ.ศ. 2469 กลับประเทศไทย ตำแหน่งผู้ช่วยปลัดทูลฉลองของกระทรวงการต่างประเทศ
พ.ศ. 2471 2475 ทูลฉลองกระทรวงการต่างประเทศ
24 มิ.ย. 2475 20 มิ.ย. 2476 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
9 ก.พ. 2489 26 มี.ค. 2489 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
11 พ.ย. 2490 6 เม.ย. 2491 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
พ.ศ. 2492 2494 ได้รับเลือกจากรัฐสาให้เป็นกรรมการตุลาการรัฐธรรมนูญ
พ.ศ. 2494 เดินทางไปกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ในฐานะอนุญาโตตุลาการแห่งประเทศไทย
8 เม.ย. 2495 27 ส.ค. 2505 องคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
24 ก.ค. 2502 กรรมการสภาพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติ
29 ส.ค. 2505 8 ธ.ค. 2506 ประธานที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี (สมัย จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์)
15 ก.ย. 2505 กรรมการบริหารสภาการศึกษาแห่งชาติ
15 ก.ย. 2505 กรรมการข้าราชการมหาวิทยาลัย (ก.ม.)
9 ต.ค. 2505 14 ม.ค. 2507 หัวหน้าคณะผู้แทนไทยเพื่อเจรจากับนายกัสซิง ผู้แทนเลขาธิการสหประชาชาติ เกี่ยวกับปัญญาไทย กัมพูชา (ครั้งที่ 1)
12 ต.ค. 2505 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
12 ต.ค. 2505 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภามหาวิทยาลัยศิลปากร
18 ต.ค. 2505 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
23 ธ.ค. 2505 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
7 ก.พ. 2506 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภามหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ (มหาวิทยาลัยมหิดลในปัจุบัน)
14 ม.ค. 2507 30 พ.ย. 2507 หัวหน้าคณะผู้แทนไทยเพื่อเจรจากับนายกัสซิง ผู้แทนเลขาธิการสหประชาชาติ เกี่ยวกับปัญญาไทย กัมพูชา (ครั้งที่ 2)
22 เม.ย. 2507 21 เม.ย. 2509 อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (ครั้งที่ 1)
15 ก.ย. 2507 ที่ปรึกษาคณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ
10 ก.พ. 2511 จนถึงอสัญกรรม อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (ครั้งที่ 2)
วันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2511 ท่านเจ้าคุณมีอาการสิ้นสติด้วยโรคหัวใจเนื่องจากเส้นเลือดในหัวใจตันอย่างเฉียบพลัน หลังจากนำส่งโรงพยาบาล คณะแพทย์ช่วยเหลือจนฟื้นขึ้นและพูดจาได้โดยปกติ และมีอาการดีขึ้นตามลำดับ ในเวลาต่อมาเวลาประมาณ 03.45 น. กลับมีอาการสิ้นสติเป็นครั้งที่ 2 และได้ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อเวลา 04.00 น. ของวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2511 สิริรวมอายุได้ 71 ปี 1 เดือน
รายการอ้างอิง
สำนักนายกรัฐมนตรี. (2511). ศรีวิสารวาจา. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.
|
|
|
 |
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.สำนักหอสมุด |
 |
เชียงใหม่ |
 |
ntic@lib.cmu.ac.th |
|
|
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.สำนักบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ |
|
เชียงใหม่ |
|
itsc@itsc.cmu.ac.th |
|
|
 |
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ผู้ให้ทุนสนับสนุน |
|
|
 |
2507 |
|
|
 |
image/jpeg(.jpeg .jpe .jpg) |
|
|
 |
1 ภาพ; ขาวดำ; 8x10 นิ้ว |
|
|
 |
CMU-CM-CMU066 |
|
|
 |
© มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ |
|
|
 |
ท่านอาจจะบันทึกหรือพิมพ์รูปภาพเพื่อการวิจัยและการศึกษาค้นคว้า ถ้าท่านต้องการใช้สำหรับวัตถุประสงค์อื่น ท่านต้องติดต่อสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อขออนุญาตใช้ |
|
|
|
กลับไปหน้าแสดงรายการภาพ
)
คลิกที่รูปด้านบนเพื่อดูรูปขนาดใหญ่
