 |
หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล แสดงแผนผังการสร้างมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมื่อพ.ศ. 2503 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
������ ������ ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล เกิดวันที่ ๒๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๔๖ เป็นบุตรของเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (ม.ร.ว. เปีย มาลากุล) และท่านผู้หญิงเสงี่ยม พระเสด็จสุเรนทราธิบดี (สกุลเดิม วสันตสิงห์) ท่านสมรสกับท่านผู้หญิงดุษฎีมาลา มาลากุล ณ อยุธยา ท่านทั้งสองไม่มีบุตรธิดา ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีเกียรตินิยมทางภาษาสันสกฤต (B.A. Honors) และปริญญาโททางอักษรศาสตร์ จากมหาวิทยาลัย Oxford ประเทศอังกฤษ หลังจากจบการศึกษาแล้ว ท่านได้เข้ารับราชการและได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมสามัญศึกษา ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ตามลำดับ
������ ������ ระหว่างที่ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ งานที่สำคัญที่ ฯพณฯ ม.ล.ปิ่น มาลากุล ได้ดำเนินงานตามนโยบายและสร้างผลงานที่ภาคภูมิใจเป็นอย่างยิ่ง คือ การก่อตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และมหาวิทยาลัยศิลปากร พระราชวังสนามจันทร์ ซึ่งมีการเตรียมงานและวางรากฐานการบริหารและการจัดการที่มั่นคง จนทำให้มหาวิทยาลัยทั้งสองเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำในปัจจุบัน
������ ������ในการดำเนินการจัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่นั้น ฯพณฯ ม.ล.ปิ่น มาลากุล ได้บันทึกไว้ว่า ...การตั้งมหาวิทยาลัยในส่วนภูมิภาค ตามความเรียกร้องของประชาชน ที่ประชุมเห็นว่าน่าจะจัดตั้งมหาวิทยาลัยที่จังหวัดเชียงใหม่...ด้วยเป็นความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง... พ.ศ. ๒๕๐๓ คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบให้จัดตั้งมหาวิทยาลัยขึ้นที่จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้เปิดทำการสอนใน พ.ศ.๒๕๐๗ ซึ่งจะเป็นมหาวิทยาลัยส่วนภูมิภาคแห่งแรก ฯพณฯ ม.ล.ปิ่น มาลากุลในฐานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ได้ดำรงตำแหน่งประธานคณะกรรมการเตรียมการจัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งท่านได้ใช้เวลาเตรียมการอย่างสุขุมรอบคอบ เป็นขั้นตอน มีความชัดเจนในการดำเนินงาน ตั้งแต่การกำหนดความมุ่งหมายในการดำเนินงาน หน้าที่และวงงาน นโยบายการจัดตั้ง การสำรวจพื้นที่ การวางผังมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การจัดเตรียมหลักสูตรและการสอน และการเตรียมอาคารสถานที่
������ ������ในส่วนของการวางแผนการจัดเตรียมอาคารสถานที่แห่งนี้ สะท้อนให้เห็นวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ของฯพณฯ ม.ล. ปิ่น มาลากุล ต่อการขยายตัวในอนาคตของมหาวิทยาลัย แนวคิดของท่าน จะคำนึงถึงทั้งด้านการบริหาร การเรียนการสอน การอำนวยความสะดวกต่อนักศึกษา อาทิเช่น ตึกอำนวยการ หอสมุดกลาง สนามกีฬา ที่พักสำหรับอาจารย์ หอพักนักศึกษา โรงละคร (Amphi Theater) บริการอื่นๆ สำหรับอาจารย์ และนักศึกษา ได้แก่ ไปรษณีย์ ธนาคาร โรงเรียนประถมศึกษาขนาดย่อมสำหรับบุตรหลานและเจ้าหน้าที่ของมหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นผลพวงให้ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีที่ทำการไปรษณีย์ ธนาคาร โรงเรียนสาธิต หาวิทยาลัยเชียงใหม่ ให้บริการประชากรของมหาวิทยาลัย จวบจนปัจจุบัน ฯพณฯ ม.ล.ปิ่น มาลากุล ได้วางรากฐานทางการศึกษาสำหรับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่อย่างทันสมัย ทัดเทียมอารยประเทศ โดยครอบคลุมทั้งสาขาวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ รวมทั้งสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้บัณฑิตของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เป็นบัณฑิตที่สมบูรณ์ เมื่อ ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ได้ปฏิบัติภารกิจในการดำเนินการก่อตั้ง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่สำเร็จลุล่วงตามวัตถุประสงค์แล้ว ท่านยังคงมีความผูกพันกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยในระยะแรกท่านยังได้ปฏิบัติภารกิจที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือ การได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นกรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งนับเป็นเรื่องสำคัญยิ่งประการหนึ่งที่ทำให้กิจการของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เจริญรุดหน้าไปอย่างรวดเร็ว
������ ������ในปีพุทธศักราช ๒๕๑๖ สภามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในคราวประชุมเมื่อวันที่ ๒๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๖ ได้ลงมติเป็นเอกฉันท์อนุมัติปริญญาศิลปศาสตร์ดุษฏีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (ศึกษาศาสตร์) แก่ ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ในฐานะเป็นผู้ที่เพียบพร้อมด้วยคุณวุฒิและความสามารถที่สูงส่ง ได้อุทิศกำลังกายและกำลังความคิดในการพัฒนาการศึกษาของชาติอย่างแท้จริง อีกทั้งยังเป็นผู้ที่มีความศรัทธาอย่างแรงกล้าต่อการศึกษาของชาติ พยายามส่งเสริมอาชีพ สวัสดิการและวิทยฐานะของครูให้ดีขึ้น ได้แสดงเจตนารมณ์ในการส่งเสริมความก้าวหน้าทางการศึกษาอยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการดำเนินการมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้มีส่วนสำคัญ ริเริ่มก่อตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยดำรงตำแหน่งประธานคณะกรรมการดำเนินการจัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และดำรงตำแหน่งกรรมการภามหาวิทยาลัยอีกประการหนึ่งด้วย
������ ������ในปีพุทธศักราช ๒๕๓๐ ในโอกาสที่ ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล มีอายุครบ ๗ รอบ ๘๔ ปี และในฐานะที่ท่านเป็นบุคคลสำคัญในการดำเนินงานจัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งเป็นสิ่งที่ชาวมหาวิทยาลัยเชียงใหม่รำลึกถึงตลอดมา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่จึงได้จัดงาน วันกตเวทิตาคุณ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ขึ้นในวันที่ ๒๒ กันยายน พ.ศ.๒๕๓๐
ในปีพุทธศักราช ๒๕๓๒ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่มีนโยบายส่งเสริมให้มหาวิทยาลัยเป็นศูนย์ทางศิลปวัฒนธรรมของล้านนา ตลอดจนมีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรมด้านศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่น มหาวิทยาลัยจึงประสงค์จะจัดสร้างหอศิลป์เพื่อเป็นพิพิธภัณฑ์และแหล่งความรู้ในทางศิลปวัฒนธรรมให้แก่คณาจารย์ ข้าราชการ นักศึกษา และประชาชนทั่วไป ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล จึงได้มอบเงินจำนวน ๗๕๐,๐๐๐ บาท เป็นทุนในการดำเนินงานมหาวิทยาลัยจึงได้ปรับปรุงอาคารสโมสรนักศึกษาเดิมให้เป็นหอศิลป์ และใช้ชื่อว่า หอศิลป์ปิ่นมาลา และมหาวิทยาลัยได้กราบบังคมทูลอัญเชิญสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานเปิดหอศิลป์ปิ่นมาลา ในวันจันทร์ที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๔ เวลา ๙.๐๐ น.
������ ������ในปีพุทธศักราช ๒๕๓๒ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้ดำเนินการปรับปรุงหอศิลป์ปิ่นมาลาและจัดทำเป็นหอประวัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (หอศิลป์ปิ่นมาลา) เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมและให้ความรู้เกี่ยวกับความเป็นมาของมหาวิทยาลัย และใช้เป็นสถานที่ในการจัดนิทรรศการที่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยอีกแห่งหนึ่ง ในการจัดทำหอประวัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่นั้นได้กำหนดให้มีบริเวณหนึ่งที่จัดทำเป็นหอเกียรติคุณ (Hall of Fame) สำหรับบุคคลที่มีคุณูปการต่อมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และบุคคลท่านแรกที่มหาวิทยาลัยได้เลือกสรรเพื่อประกาศยกย่องให้ปรากฏในหอเกียรติคุณ คือ ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ซึ่งมหาวิทยาลัยได้จัดทำประติมากรรมรูปเหมือน ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล เทคนิคบรอนซ์ ขนาดสูง ๖๕ เซนติเมตร กว้าง ๓๕ เซนติเมตร โดยได้รับความอนุเคราะห์จากมหาวิทยาลัยศิลปากร โดยให้อาจารย์ถนอมจิตร์ ชุ่มวงค์ อาจารย์ประจำภาควิชาประติมากรรม คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ เป็นผู้ดำเนินการ การดำเนินการดังกล่าวเพื่อเป็นการแสดงกตเวทิตาคุณที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีต่อ ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล และเป็นอนุสรณ์ให้ชนรุ่นหลังได้รำลึกถึงผู้มีพระคุณสืบไป
รายการอ้างอิง
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (๒๕๕๔). ประวัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ค้นเมื่อวันที่ ๒๐
������������มีนาคม �๒๕๕๔ จาก library.cmu.ac.th
|
|
|
 |
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.สำนักหอสมุด |
 |
เชียงใหม่ |
 |
ntic@lib.cmu.ac.th |
|
|
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.สำนักบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ |
|
เชียงใหม่ |
|
itsc@itsc.cmu.ac.th |
|
|
 |
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ , ผู้ให้ทุนสนับสนุน
อุษณีย์ ธงไชย, ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญประจำโครงการ
|
|
|
 |
2503 |
|
|
 |
image/jpeg(.jpeg .jpe .jpg) |
|
|
 |
1 ภาพ; ขาวดำ; 8x10 นิ้ว |
|
|
 |
BS-CM-CMU001 |
|
|
 |
ท่านอาจจะบันทึกหรือพิมพ์รูปภาพเพื่อการวิจัยและการศึกษาค้นคว้า ถ้าท่านต้องการใช้สำหรับวัตถุประสงค์อื่น ท่านต้องติดต่อสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อขออนุญาตใช้ |
|
|
|
กลับไปหน้าแสดงรายการภาพ
)
คลิกที่รูปด้านบนเพื่อดูรูปขนาดใหญ่
