|
|
ผักขี้หูด
|
|
| ผักเปิ๊ก (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, 714) | |
|
| ต้น เป็นพืชล้มลุก สูงประมาณ 0.3 1.0 เมตร ลำต้นตั้งตรง มีขนแข็งปกคลุมเล็กน้อย ลำต้นจะเป็นรูปทรงกลมหรือทรงกระบอก ส่วนกลางของลำต้นจะกลวง
ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงต้นแบบสลับ จะอวบน้ำ ส่วนด้านล่างของใบจะมีขอบใบที่เว้าเข้าหาเส้นกลางใบ ส่วนยอดสุดมีปลายมนหรือแหลม และมักมีขนาดใหญ่กว่า ขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อย ใบขนาดกว้าง 3-4 เซนติเมตร ยาว 9-15 เซนติเมตร ก้านใบยาว 3-4 เซนติเมตร
ดอก เป็นช่อ ออกบริเวณซอกใบ ช่อดอกยาวประมาณ 10-50 เซนติเมตร มีดอกย่อยจำนวนมาก เป็นดอกสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยงมี 4 กลีบ สีเขียว กลีบดอกมี 4 กลีบ สีม่วงอมชมพูหรือสีขาว
ผล เป็นฝัก หยักคอดเว้าเป็นข้อๆ เมื่อแห้งจะแตก ฝักขนาดกว้าง 0.5 2.0 เซนติเมตร ยาว 5-15 เซนติเมตร ผนังด้านในของฝักจะอ่อนนุ่มคล้ายกับฟองน้ำ มี 2-10 เมล็ด รูปร่างกลมหรือค่อนข้างกลม ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 3-5 มิลลิเมตร
ผักชนิดนี้จะออกดอกเดือนมิถุนายน-ธันวาคม และออกผลเดือนกรกฎาคม-กุมภาพันธ์ เป็นพันธุ์ไม้ที่นิยมนำมาปลูกตามไร่ สวนครัว ชอบขึ้นบริเวณที่มีความชุ่มชื้น (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, 714)
| |
|
|
แคลเซียม ฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก วิตามินซี (ผักพื้นบ้าน อาหารไทย, 2548, 250; ผักพื้นบ้าน อาหารพื้นเมือง, 2550, 53)
ทางอาหารสำหรับชาวล้านนานั้น นิยมนำฝักผักขี้หูดทำเป็นแกงผักขี้หูดใส่ปลา กบ บ้างใส่ไข่แมงมัน ปลาย่าง และเนื้อควาย ใช้เป็นส่วนผสมแกงแค และลวกหรือกินสดจิ้มน้ำพริก (รัตนา พรหมพิชัย, 2542, 715)
|
ฝักและใบช่วยให้เจริญอาหาร แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย และช่วยละลายนิ่ว
ดอกมีสรรพคุณเป็นยาขับน้ำดี (ผักพื้นบ้าน อาหารไทย, 2548, 250) | |
|
| ฤดูหนาว | |
|
|
|
|
รัตนา พรหมพิชัย. (2542). ขี้หูด, ผัก. ใน สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ (เล่ม 2, หน้า 714). กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์. ผักพื้นบ้าน อาหารไทย. (2548). กรุงเทพฯ: แสงแดด. | |
|
|
|
|
|