Tha Thai Version Eng Version Eng  
     
˹á лླբͧҹ ླҹ ҹླҹ 㹾Ըաҹ ػФس ԧǢͧ
 
 
 
 
แบบสอบถามความคิดเห็น
 
Last update: 07/19/2012
 
 
สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์
เว็บไซต์และฐานข้อมูลประเพณีล้านนา โดย
สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
และ
สำนักบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อนุญาตให้ใช้ได้ตาม
สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ
แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง
 
by

พิธีแรกขึ้นเรือนใหม่
 
            เมื่อเสร็จพิธีปลดขันตั้งเรียบร้อยแล้ว จึงประกอบพิธี “แรก(แฮก)ขึ้นเรือนใหม่” อันเป็นหัวใจของประเพณีขึ้นเรือนใหม่ โดยเจ้าภาพตระเตรียมเครื่องของที่จะใช้แรกขึ้นเรือนใหม่ ประกอบด้วย

 

พิธีแรกขึ้นเรือนใหม่

๑. พระพุทธรูป
๒. หีบเครื่องแต่งตัว ของมีค่า เช่น แหวน สายสร้อย เข็มขัด ปิ่น เป็นต้น
๓. ปู่ดำ และย่าดำ อันหมายถึง หม้อนึ่งไหข้าวและหม้อแกง
๔. ข้าวเปลือก ๑ หาบ
๕. ข้าวสาร ๑ หาบ
๖. เครื่องนอนของใช้ เช่น สะลี ผ้าหลบ หมอน เสื่อ ยกเว้นมุ้ง
๗. พืชผล เช่น ฟัก แฟง ถั่ว งา เป็นต้น
            เครื่องของที่จะนำไปใช้ร่วมขบวนดังกล่าวนี้ อาจมีความแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับวันที่ประกอบพิธี และทิศของบันได ซึ่งจะมีตำราระบุรายละเอียดไว้

            นอกจากนี้  เจ้าของเรือนจะต้องไปเชิญคนที่มีนามเป็นมงคล เช่น แก้ว คำ แสง มูล ชัย เจริญ  มงคล เป็นต้น มาร่วมขบวนขึ้นเรือนด้วย เมื่อได้เวลาเจ้าของเรือนจะเป็นผู้ถือขันพระพุทธรูป สมาชิกคนอื่นๆในครอบครัวจะถือเครื่องใช้อื่นตามหลัง ขณะที่กำลังขึ้นบันได  ชาวบ้านที่มาร่วมงานจะกล่าวถ้อยคำอันเป็นมงคลต่างๆไปด้วยว่า “ระวังบันไดจะหักเน้อ เพราะข้าวของเงินคำได้ไหลขึ้นเรือน” หรือพูดว่า “ข้าวของเงินทองไหลเข้าไปเต็มเรือน” (ศรีเลา เกษพรหม, ๒๕๓๘, หน้า ๙๐) บางคนอาจเอาเคล็ดตามวันที่ขึ้นเรือนใหม่ด้วย ดังนี้ (อุดม รุ่งเรืองศรี, ๒๕๔๒, หน้า ๗๔๗)

 

วันอาทิตย์          กินข้าวแล้วขึ้นให้นายแก้วหรือนายคำขึ้นเรือนก่อน
วันจันทร์            เอาพานดอกไม้หรือของหอมขึ้นก่อน
วันอังคาร           เอาภาชนะใส่น้ำขึ้นก่อน
วันพุธ                เอาพันธุ์ข้าวขึ้นก่อน
วันพฤหัสบดี       เอาไม้กับหนังสือขึ้นก่อน
วันศุกร์              เอาข้าวสารหรือบ้างก็เอาดอกไม้สีขาวขึ้นก่อน
วันเสาร์              เอาก้อนหินและขวานขึ้นก่อน
                         บ้างก็ทำท่าโกรธแล้วให้ลูกเมียขึ้นก่อน

หาบข้าวเปลือก และหาบข้าวสาร
 
Northern Thai Information Center (NTIC),
Chiang Mai University Library in collaboration with Information Technology Service Center
239 Huay Kaew Rd., Mueang District, Chiang Mai, Thailand 50200
Tel: +66 (0) 5394 4514, +66 (0) 5394 4517 email: ntic@lib.cmu.ac.th
Copyright © 2009-2016 Chiang Mai University. All Rights Reserved.