|
 |
งา
|
|
|
|
|
| |
 | เป็นพืชล้มลุก สูงประมาณ 1 เมตร ต้นตั้งตรง ใบเดี่ยวเรียวปลายแหลม ลำต้นและใบมีขนปกคลุม ดอกเดี่ยว สีขาวอมม่วง ผลคล้ายผลโกโก้ เท่าปลายนิ้วก้อย เมล็ดรูปไข่เล็กๆ เนื้อชุ่มน้ำมัน ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด (วุฒิ วุฒิธรรมเวช, 2540, 122)
สำหรับงาขี้ม้อน เป็นงาที่มีลักษณะเมล็ด กลมทั้งเมล็ด สีน้ำตาลหม่น คล้ายสีดำแดงปนกัน บางที่เรียก งาแดง-ดำ (ต้อมจิตร บุญแผ่ผล, 2542, 1367)
|
|
| |
 |
เมล็ดงา มีโปรตีน 18-25 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่น้ำมันงามีโปรตีน 40-50 เปอร์เซ็นต์ และเป็นน้ำมันชนิดที่ม่อิ่มตัวสูงถึง 85 เปอร์เซ็นต์ ในน้ำมันงา มีสารป้องกันการเหม็นหืนสูง ชาวล้านนาใช้เมล็ดงาดำ โรยบนข้าวเกรียบแบบล้านนา ที่เรียกว่า ข้าวแคบ เพื่อให้รสชาติดีขึ้น ใช้งาขี้ม้อน หรืองาหม่น ในการทำข้าวหนุกงา (ข้าวคลุกงา) คั่วแล้วผสมกับมะพร้าว ทำไส้ขนมจ็อก หรือนำมาตำกับน้ำอ้อย เรียกว่า งาตำอ้อย (งาต๋ำอ้อย) (ต้อมจิตร บุญแผ่ผล, 2542, 1367-1368) |
เมล็ด รสฝาดหวานขม ทำให้เกิดกำลัง ให้ความอบอุ่นแกร่างกาย แต่ทำให้ดีกำเริบ น้ำมัน รสฝาดร้อน ทำน้ำมันใส่แผล (วุฒิ วุฒิธรรมเวช, 2540, 122)
กระปรี้กระเปร่า ป้องกันโรคเหน็บชา บำรุงกระดูก ป้องกันอาการท้องผูก ลดระดับโคเลสเตอรอลในเลือดบรรเทาอาการริดสีดวงทวาร และช่วยบำรุงรากผม
ข้อบ่งใช้ทางเภสัชกรรมล้านนา ใช้รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน น้ำร้อนลวก ไฟไหม้ (จีรเดช มโนสร้อย และอรัญญา มโนสร้อย, 2537, 68)
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
 |
จีรเดช มโนสร้อย และอรัญญา มโนสร้อย. (2537). เภสัชกรรมล้านนา: ตำรับยาสมุนไพรล้านนา. กรุงเทพฯ : สถาบันการแพทย์แผนไทย. ต้อมจิตร บุญแผ่ผล. (2542). งา. ใน สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ (เล่ม 3, หน้า 1367-1368). กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. (2540). สารานุกรมสมุนไพร: รวมหลักเภสัชกรรมไทย. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์. |
|
| |
|
|
 |
|
